آموزش اسکی به خردسالان

تهیه و تنظیم : امید امامی

مقدمه
ویژگیهای جسمانی خردسالان
ویژگیهای ذهنی خردسالان
نیروی محرکه خردسالان
انگیزه های خردسالان
اسکی بعنوان مرحله ای از رشد کودک
روش آموزش

ویژگیهای جسمانی خردسالان
جثه خردسالان کوچک، وزنشان سبک و مفاصلشان بسیار نرم است. جثه کوچک کودک باعث می شود که برداشت او از جهان خارج و به ویژه از فضای بیرونی کاملاً متفاوت از برداشت یک فرد بالغ باشد. حتماً شما هم تجربه کرده اید وقتی دوباره پس از سالها دوری به فضای دوران کودکی برمی گردید با کمال تعجب در می یابید که آن فضا چقدر کوچک است. در حالی که در خاطره زمان کودکی خود آن فضا را بسیار پر ابهت و بزرگ می پنداشتید. بنابراین در انتخاب پیست برای تمرین و بازی کودکان باید دقت کرد. فضایی را انتخاب کنید که شاگرد خیلی زود با آن اخت شود و در آن احساس امنیت کند.
از دیگر خصوصیات جسمانی خردسالان این است که استقامت بدنی بسیارمحدودی دارند و خیلی زود خسته می شوند. ولی در عوض سرعت رفع خستگیشان بسیاربالا است. خصوصیتی که در بزرگسالان درست برعکس عمل می کند. زیرا با افزایش سن (از حدود سی و پنج سالگی به بعد) زمان لازم برای رفع خستگی طولانی تر می شود. بنابراین جلسات تمرین و بازی را طوری برنامه ریزی کنید که کوتاه باشد و فرصت کافی برای رفع خستگی خردسالان در نظر گرفته شود.

ویژگیهای ذهنی خردسالان
یک کودک نمی تواند برای مدت زیادی حواس خود را روی یک مطلب یا کار متمرکز کند، مگر آن که این کار صورت یک بازی به خود بگیرد. بنابراین باید از توضیحات مفصل و بیانات طولانی و تئوریک اجتناب کرد. فرهنگ لغات خردسال محدود است. بنابراین بهتر است حتی المقدور از بکارگیری لغات پیچیده و مشکل پرهیز کرد و بیشتر از واژه هایی استفاده کرد که کودک با آن ها آشناست.

نیروی محرکه خردسالان
یکی از نیازهای اصلی کودکان تحرک است. بنابراین باید از توقف های طولانی روی پیست خودداری کرد و حتی المقدور از ورود به صف های طولانی بالابر اجتناب ورزید. از دیگر خصوصیات کودک آن است که فقط کلیات یک حرکت را می بیند و درک می کند بهمین خاطر یک حرکت کلی را براحتی تقلید می کند. پس بهتر است از وارد شدن به جزییات و ظرایف تکنیکی خودداری شود.
از طرف دیگر کودک می تواند خود را با عناصر بیرونی تطبیق دهد و عکس العمل مناسب را در برابر آنها از خود نشان دهد. از این خصوصیت می توان استفاده کرد و با گذاشتن موانع و یا تعیین مسیرهایی روی پیست تکنیک مورد نظر را آموزش داد. مثلاً یک پیست پرقوز ولی کوتاه درست کنید که با عبور از آنها حرکت درست و طبیعی زانوها را کودک فرا گیرد. یا با کاشتن چند دروازه می توانید مسیر او را تعیین کنید تا با عبور از این مسیر برخی از تکنیک های مورد نظر را یاد بگیرد.
کودک به دنبال کسب نتایج فوری است. اگر در هر جلسه حرکت جدیدی یاد بگیرد، یا با سرعت بیشتری حرکت هایی را که فراگرفته است انجام دهد، حتماً جلسه بعدی را با شوق بیشتری شروع خواهد کرد. بنابراین مراقب باشید که روی یک حرکت یا یک تکنیک بیش از حد مطلوب زمان نگذارید. اگر شاگرد اصول صحیح اجرای حرکت را یاد گرفته باشد در آن صورت می توانید به آموزش حرکت بعدی بپردازید. بعداً فرصت خواهید داشت که برای بهتر کردن اجرای حرکـت، دوباره به این حرکت برگردید.
کودک معمولاً مربی خود را تحسین می کند و او را الگوی خود به شمار می آورد.
بنابراین سعی کنید از هر نظر چه از نظر طرز بیان، طرز رفتار، شکل ظاهر و لباس و وسایل اسکی الگوی مناسبی ارائه دهید.
سی کنید مثبت باشید و همیشه قسمت پر لیوان را ببینید. در تشویق امساک نکنید ولی از تشویق های نابجا خودداری کنید.
کودک همیشه مقداری آزادی عمل می خواهد و به اسکی نه به عنوان یک ورزش و ریاضیت بلکه به مثابه یک بازی نگاه می کند. بنابر این در طول یک روز حتماً مدتی را برای اسکی آزاد یا بازی تحت نظارت اختصاص دهید.
اسکی بعنوان مرحله ای از رشد کودک
برای نیل به نتیجه مطلوب باید روش مناسب آموزش را به کار بست. هر رده سنی روش آموزشی خاص خود را طلب می کند که کلیات آن را در زیر توضیح می دهیم.

کودک ۳ تا ۴ سال
در این سن کودک علاقه ای به کار گروهی ندارد. تنها رابطه دو نفره برایش مهم است. حضور یک فرد بزرگسال در کلاس برای آن که نیازهای جسمی و عاطفی کودک را پاسخگو باشد ضروری است.
روش آموز ترجیحا روش انطباق است. یعنی باید آنچنان پیست و مسیری ساخت که کودک بتواند خود را به طور طبیعی با آن تطبیق دهد.
کودک در این سن معمولاً از معلم خود تقلید نمی کند بلکه بیشتر نگاهش به هم کلاسیهای هم قد خودش است و اگر بخواهد تقلید کند آنها را الگو قرار میدهد.
کودک در مقابل سرما عکس العمل ضعیفی نشان می دهد. بنابراین توجه داشته باشید که در شرایط هوای خیلی سرد هم امکان دارد از سرما شکایتی نکند و این موردی است که می تواند گاهی از اوقات بسیار خطرناک باشد و موجب سرمازدگی کودک شود. بنابراین حتماً به مناسب بودن پوشاک شاگردتان در رابطه با وضعیت جوی توجه کنید.
کودک ۵ تا ۷ سال
در این دوره احساس کار گروهی به تدریج با سعی در یافتن رفیق شکل می گیرد.
کودک علاقمند به کشف فضاهای جدید می شود.
کودک سرشار از تحرک و هیجان است.
کودک برای یادگیری بیشتر از روش تقلید استفاده می کند. ولی در این مرحله سنی روش پایه و اساس برای آموزش همچنان روش انطباق با شرایط می باشد.
کودک ۸ تا ۱۰ سال
کودکان ۱۱ ساله را نیز می توان در این گروه سنی قرارداد. احساس کار گروهی در این دوره سنی کاملاً شکل می گیرد.
عدم تبعیض و پذیرش اصول رفتارو کردارمناسب در نزد کودک اهمیت می یابد. آموزش این کودکان نسبتاً آسان است. این دوره سنی همان دوره یادگیری است که به آن «سن طلایی» یادگیری نیروهای محرکه می گویند.
در این مرحله توضیحات تکنیکی مفید است ولی باید حتماً همراه با تشبیه حرکات به چیزهایی باشد که شاگرد با آنها آشناست.
روش آموزش
ویژگی های این روش به قرار زیر است:
محیط تمرین پر نشاط
فراموش نکنیم که در این سنین اسکی یک بازی است. یک جلسه موفق یعنی جلسه ای که علاقه به ورزش اسکی را حفظ و یا شدیدتر کرده باشد.
تکنیک با تکیه بر سرخوردن
تعادل بهتر، شوس راست، پرش و سرخوردن سریع تر از اهداف اصلی آموزش خردسالان است. از اسکی روی شیب و برق یخ زده و تمریناتی که شاگرد را وادار به ترمز کردن می کند باید اجتناب کرد.
در بازی ها نیز هدف سرخوردن باید به عنوان هدف اصلی مورد توجه قرار گیرد. زیبایی استیل شاگرد یک هدف نیست. سعی در بهبود استیل باید در خدمت تنوع بخشیدن به عناصر تکنیکی باشد.
شرایط و ابزار بسیار متنوع
-قراردادن شاگرد در شرایط مناسبی که انجام حرکت را ممکن سازد. مثل : شیب مناسب، برف مناسب، سکوی پرش
-استفاده از ابزار کمک آموزشی، مثل : چوب دروازه و تونل
-نمایش مکرر حرکت ها و استفاده حداقل از کلام
-نشان دادن حرکت و مسیر با حرکت کردن در جلوی صف شاگردان
-گنجاندن بازی های متعدد و متنوع در برنامه آموزشی
-ایجاد حس مسؤولیت نسبت به خود و دیگران
-توجه به حضور افراد دیگر در روی پیست و رعایت حقوق آنان
-درک لزوم رعایت مسایل ایمنی
-کنترل میل های شدید منفی، مثل تمایل به پرش از روی پرتگاه ها یا سرعت گرفتن بیش از حد در پیست های شلوغ
-رعایت نوبت در صف های بالابر
-توقف در محل های ایمن پیست جهت حفظ ایمنی خود و دیگران
انعطاف پذیری مراحل آموزشی
مراحل آموزشی و انتخاب پیست به سن شاگردان بستگی دارد. برای شاگردان خیلی کوچک یک باغ کودک که در مسیرهای مناسب با انواع و اقسام وسایل بی خطر ساخته شده است یک پیست ایده آل به شمار می رود. چنین باغی در عین حال که ایمنی لازم را تأمین می کند، کودک را خیلی راحت و سریع با محیط اطرافش اخت می نماید. امکان آموزش سریع را فراهم می کند. سازماندهی گروه ها را برای جابجایی های گردشی و تمرین در مسیرهای مختلف میسر می سازد.
مربی باید رابطه مناسبی بین پیست و مرحله آموزشی ایجاد کند به نحوی که شاگرد با پایین آمدن از پیست خود به خود تکنیک لازم را فرا بگیرد.
مراحل آموزشی تقریباً مشابه مراحل آموزشی عمومی است با این تفاوت که خیلی ساده تر و منطبق تر بر وضعیت جسمانی خردسالان برنامه ریزی می شود. این مراحل به قرار زیر می باشند:
-کسب حالت پایه صحیح
-تغییر جهت دادن
-زدن پیچ های سرنده
-راحت اسکی کردن
درتمامی این مراحل شاگرد باید در نزدیکی خط شیب شوس کند و پیچهای باز بزند به همین خاطر باید شیب هایی را انتخاب کرد که کودک ضمن اسکی کردن کنترل خود را از دست ندهد.
در مراحل آموزش هدف اصلی سرخوردن است. در مراحل بعدی، یادگیری پیچ های سرنده با حرکت بالا / پایین مطرح می شود ولی هدف اصلی که سرخوردن است همچنان به قوت خود باقی است. کسب تکنیک صحیح از طریق بکارگیری متناوب این دو شق حاصل می شود. با رعایت نکته های آموزشی فوق است که کودکان تکنیک صحیح اسکی را فرا می گیرند و با پتانسیل قوی روانی و تکنیکی می توانند وارد ورزش قهرمانی شوند.